Նախապատրաստվող գրքումս ես արել եմ իմ մեծ ընտանիքի պատմությունը`ներկայացնելով նաև հորեղբայրներիս: Նկատի ունենալով նրանցից Հրանտ Եպիսկոպոսյանի առանձնակի ակտիվ կենսադիրքորոշումը` հարկ եմ համարում նրա անցած ուղուն փոքր-ինչ ավելի մանրամասն անդրադառնալ:
Քանի որ ինձ ի պատիվ հորեղբորս են անվանակոչել (արու զավակ չի ունեցել), նրա կենսագրության առնչությամբ լինեմ շատ ավելի հանգամանալից, անեմ մի քանի առանցքային հղումներ:
Դպրոցը գերազանցությամբ ավարտելուց հետո ընդունվել է Մոսկվայի Ֆ. Ձերժինսկու անվան երկաթգծի ինստիտուտ, սակայն, բանակ զորակոչվելու պատճառով, ուսումը թողել է կիսատ: 1941-1944 թվականներին մասնակցել է Հայրենական մեծ պատերազմին, ավարտել կապիտանի զինվորական կոչումով (զորացրվել է վիրավորում ստանալու պատճառով): 1944-ին հաջողությամբ հանձնել է ընդունելության քննությունները, դարձել Մոսկվայի միջազգային հարաբերությունների ինստիտուտի սան (նույն տարում նույն ինստիտուտն էր ընդունվել և կրտսեր եղբայրը`Մկրտիչը /Միտյան/), ավարտել պատմության բաժինն Անգլիայի մասնագիտացմամբ: Ինստիտուտից հետո ընդունվել է ԽՍՀՄ գիտությունների ակադեմիայի փիլիսոփայության ինստիտուտի ասպիրանտուրա` 1952-ին պաշտպանել գիտական թեզ, իսկ արդեն 1963-ին փիլիսոփայության դոկտոր էր:
1971 թվականից ձյաձ Հրանտի կյանքը մինչև վերջին շունչը կապվում է Մոսկվայի Մ․ Լոմոնոսովի անվան պետական համալսարանի հետ, որտեղ ամբիոնի վարիչ էր, ժուռնալիստիկայի ամբիոնի դասախոս:
Ակտիվ կենսադիրքորոշումը, համարձակախոսությունը, վճռական գործելը եղել է նրա կերպարի յուրահատուկ կողմը: Խիստ հստակ է եղել նրա կողմնորոշումը հայ-թուրքական հարաբերությունների, Արցախի հարցում: Հակաթուրքական բոլոր հրապարակումները ստորագրել է «Ե․ Հրանտ» կեղծանունով, արցախյան հայտնի դեպքերի ժամանակ եղել է Մոսկվա քաղաքի «Ղարաբաղ» կոմիտեի անդամ:
Հրանտ Եպիսկոպոսյան